Ponidziańskie kapliczki
Ponidziańskie kapliczki
Kapliczki na Ponidziu stanowią cenne dziedzictwo przeszłości i właśnie tu, ze względu na bogactwo tworzywa, są nie tylko licznie reprezentowane, ale również przybierają różnorodną formę. Są to niezwykle interesujące obiekty . Są znacznie starsze ( XVII i XVIII w. ) od najbardziej reprezentatywnych tego typu obiektów na terenie Polski
( XIX i XX w.). Stanowią przykład zarówno sztuki „ wysokich lotów ” jak i tej czysto amatorskiej , nieprofesjonalnej. Właśnie dzięki tej różnorodności stanowią niezwykle cenny i godny zauważenia element ponidziańskich krajobrazów.
Wśród tych obiektów dominują kapliczki kamienne. Wiąże się to z występującymi na tym terenie bogatymi złożami kamienia tzw. pińczowskiego. Eksploatację tego doskonałego rzeźbiarskiego surowca rozpoczęto w okolicach Pińczowa już w XVI wieku. I z tego właśnie okresu pochodzą najstarsze ponidziańskie kapliczki. Sławna była, założona w Pińczowie właśnie, pracownia kamieniarska pochodzącego z Florencji Santi Gucciego. Santi Gucci był nadwornym architektem króla Zygmunta II Augusta , a później Stefana Batorego . Pracował na zamku w Niepołomicach , Łobzowie , Janowcu ,Warszawie. Był projektantem zamku w Baranowie Sandomierskim.
Najwybitniejszym jego dziełem jest niewątpliwie nagrobek i stalla w kaplicy grobowej Stefana Batorego w katedrze wawelskiej.
Można jednak przypuszczać, że pracownie kamieniarskie nie ograniczały się jedynie do Pińczowa. Ze względu na wydobywanie kamienia m.in. na terenie gminy
Solec – Zdrój w Kikowie , Piestrzcu i Sułkowicach , na tym terenie działali też kamieniarze wędrowni, którzy pozostawili po sobie wiele obiektów budzących zachwyt po dzień dzisiejszy.
Na terenie gminy Solec-Zdrój znajduje się blisko 100 kapliczek, figur i krzyży przydrożnych. Warto zatem przybliżyć wszystkim ten jakże charakterystyczny dla Ponidzia element krajobrazu kulturowego .
Tekst dzisiejszy niech będzie wprowadzeniem do tematycznego opisu kapliczek występujących na terenie Gminy Solec-Zdrój.
Kapliczka (łac. capella) pochodzi od słowa cappa - płaszcz i pierwotnie określała miejsce, w którym przechowywano sławetny płaszcz św. Marcina z Tours, stanowiący tarczę ochronną królów francuskich w czasie wojen. I chociaż św. Marcin żył w wieku IV , a najstarsze kapliczki, o których wspominają źródła, pochodzą z XV wieku , to przecież wywodząca się od jego płaszcza nazwa tych wyjątkowych obiektów kulturowych przetrwała do dnia dzisiejszego . Najwcześniejsze formy kapliczek to kapliczki słupowe, stawiane zwykle na cmentarzach i skrzyżowaniach dróg w charakterze średniowiecznych „ latarni umarłych”. Największy rozwój kapliczek przypada na wiek XVII i związany jest z założeniami kontrreformacji , która miała przeciwstawić się osłabieniu wiary, szczególnie wśród mieszkańców wsi. W dokumencie synodalnym z 1621 r zapisano „proboszcze niechaj troszczą się i pamiętają , by we wszystkich wioskach należących do ich parafii, na drogach publicznych , ustawiane były znaki krzyża św. , po to by pokazać , że pobożni katolicy nie mają nic z heretykami wspólnego" . I powstawały kapliczki , które do dziś stanowią nie tylko szczególny wyraz kultu religijnego , ale również , a może przede wszystkim świadectwo tożsamości kulturowej danego obszaru. Kapliczki wyznaczały przestrzeń bezpieczną dla człowieka , chroniły przed złymi mocami, pokutującymi duszami, chroniły przed zarazą , prowadziły podróżnych. O ich magicznej mocy do dziś krążą legendy i opowieści.
Nasz Patronat
Sport
XXXI WYŚCIG KOLARSKI IM. ANDRZEJA IMOSY W SOLCU-ZDROJU
W niedzielę 4 września, na ulicach Solca-Zdroju odbyła się kolejna XXXI edycja Wyścigu Kolarskiego im. Andrzeja Imosy, która jest imprezą cykliczną o zasięgu ogólnopolskim. Tradycją stało się już, iż wyścig odbywa się w pierwszą niedzielę września i niewątpliwie jest to jedna z największych i jednocześnie najbardziej popularnych imprez sportowych organizowanych na terenie gminy Solec-Zdrój. Jest to wydarzenie, w którym zawodnicy startują w XXIV kategoriach wiekowych i adresowana jest zarówno dla amatorów jak i zawodowców, dla których wyścig jest kolejnym wyzwaniem, porównaniem swoich sił w barwnym peletonie i hołdzie oddanym patronowi wyścigu. W tym roku na imprezie nie mogło zabraknąć jej corocznych bywalców jak również grupy nowych uczestników. więcej»